انواع ماهیان خاویاری
ماهيان خاويارى به خاطر ظاهر نخستين مانند آنها كه ياداور جانورانى باستانى است در دنياى حيوانات خاص محسوب مى‌شوند قدمت اين موجودات حيرت‌انگيز ميليون‌ها سال مى‌باشد مورفولوژى ماهيان خاويارى به ميزان زيادى مشابه ركوردهاى فسيلى باقى مانده از آنهاست كه به سبب همين شباهت به آنها فسيل زنده اطلاق مى شود استروژن نام مشترك ٢٧ گونه از ماهيان مى‌باشد كه متعلق به خانواده آسيپنسريده مى‌باشند. ليست كاملى از ماهيان متعلق به اين خانواده در زير جمع‌آورى شده است.
جنس آسيپنسر
۱) ماهى خاويار سيبرى يا آسيپنسر
ماهى خاويارى سيبرى گونه اى باارزش در صنعت پرورش ماهى مى باشذد. ماهى خاويارى سيبرى براى توليد خاويار و گوشت پرورش داده مى شود. اين ماهى مى تواند به وزن ٢٠٠ كيلوگرم نيز برسد. و ميانگين سنى آن شصت سال گزارش شده است. آسيپنسر بروروستروم( بينى كوتاه)ماهى خاويارى با بينى كوتاه و از گونه هاى در معرض انقراض در منطقه امريكاى شمالى است.اين گونه بازمانده از دوران كرتاسه حدود هفتاد ميليون سال پيش مى‌باشد. اين ماهى نيز عمر طولانى داشته و به كندى به سن بلوغ مى‌رسد.
۲) اسيپنسر دابريانوس
اين ماهى خاويار نسبتا كوچك سايز بوده ( ١٣ سانتيمتر طول و ١٦ كيلوگرم وزن متوسط) و امروزه جزء گونه‌هاى كمياب محدود به رودخانه يانگ تسه مى‌باشد.
3) اسيپنسر فلونسنس
يكى از معدود ماهى هايى است كه در قسمت بيرونى دهان جوانه چشايى دارد در ساير گونه ها به طور طبيعى جوانه هاى چشايى بر روى زبان يا سطح داخلى دهان وجود دارند. اين جوانه‌هاى چشايى به انتخاب غذا كمك می‌كنند.
۴) آسيپنسر گلدن اشتاتى
اين گونه كه با نام ماهى خاويار روس شناخته شده است تا ٤٨ سال و وزن صد كيلوگرم مى‌رسد. ماهى خاويار روس بين ٨ الی ١٦ سال بالغ مى‌شود.
۵) اسيپنسر مديروستريس
اين ماهى خاويار به نام خاويار سبز شناخته شده ودر آبهاى سواحل آلاسكا تا مكزيكو مشاهده مى گردد و تخم گذارى آن در رودخانه ساكرامنتو انجام مى شود در سال ٢٠٠٦ از سوى سازمان ملى شيلات به دليل محدود شدن منطقه تخم گذارى در ليست گونه هاى در معرض خطر قرار گرفته است
۶) اسپنسر ميكادو
به نام ماهى خاويارى ساخالين معروف است و بومى منطقه شمالى درياى ژاپن و آبهاى جزاير ساخالين مى‌باشد
۷) اسيپنسر ناكارى
اين ماهى خاوياردر آب هاى شيرين زادوولد نموده و در دريای ادرياتيك رشد و نمو مى‌نمايد.
۸) اسيپنسر نوديونتريس
اين ماهى خاويارى به نام شيپ شناخته شده و در آب هاى شور زندگى مى كند و جهت تخم گذارى به آب هاى شيرين مهاجرت مى كند و حتى تعدادى از آنها مى توانند تمام عمر را در آبهاى شيرين سپرى كنند
۹) اكسيرينكوس دسوتو
ماهى خاويارى خليج ناميده مى شود و در محدوده خليج مكزيكو از بندر تامپا فلوريدا تا درياچه اى در لوييزيانا يافت مى گردد. تشخيص ماهى خاويارى خليچ از ماهى خاويارى اتلانتيك بسيار سخت مى‌باشد.
۱۰) اكسيرينكوس اكسيرينكوس
معروف به ماهى خاويارى اتلانتيك كه در ناحيه شمال شرقى امريكا يافت مى‌شود.
۱۱) اسيپنسر پرسيكوس
ماهى خاويارى ايرانى مى باشد كه كه زيستگاه اصلى آن درياى خزر و تا حد كمترى درياى سياه مى باشدو تخم گذارى آن عمدتا در رودخانه هاى آب شيرين، سفید رود ، ولگا كورا و اورال انجام مى شود
۱۲) اسیپنسر روتنوس
كه با نام استرلت شناخته شده است اين ماهى در رودخانه هايى كه به درياى كاسپين ،سياه ،ازوف و بالتيك یافت مى شود استرلت در ميان ماهيان خاويارى كوتاهترين طول عمر را داشته ٢٢-٢٤ سال و جنس ماده طول عمر طولانى ترى از جنس نر دارد.
۱۳) اسيپنسر شرنكى
همان ماهى خاويارى ژاپنى يا ماهى خاويارى آمور از گونه‌هايى است كه در رودخانه چين و روسيه يافت شده است.
۱۴) اسيپنسر سينسيس
كه نام خاويار چينى شناخته شده است اين ماهى عضو بزرگى از خانواده اسيپنسريده مى‌باشد كه در رودخانه يانگ تسه و زرد در شرق چين يافت مى‌شود.
۱۵) اسيپنسر استلاتوس
تفكيك اين ماهى خاويارى از سايرين به دليل سر و بينى دارز كه يك چهارم كل طول بدن مى‌باشد آسان است پوزه ماهى كشيده و مسطح بوده و به سمت بالا نوك آن خميدگى دارد شصت درصد طول سر را تشكيل داده و کمی شبیه تمساح به نظر مى‌رسد. باربل‌ها سطح صافى داشته و نزديك‌تر به ناحيه دهان قرارگرفته‌اند بدن ماهى دوكى شكل و يا مار مانند است و در مقايسه با ساير ماهيان خاويارى توده بدنى كمترى دارد.
۱۶) اسيپنسر استوريو
ماهى خاويارى اروپايى كه از گونه هاى درشت جثه آب هاى شيرين مى‌باشد و جزء گونه به شدت در معرض خطر است ماهى مهاجرى كه بيشتر دوران بلوغ را آبهاى دريايى سپرى كرده اما براى توليد مثل و تخم گذارى به اب هاى شيرين مهاجرت مى‌كند.
۱۷) اسيپنسر ترنسمونتانوس
يا ماهى خاويارى سفيد گونه ماهى مهاجر بومى مناطق شرقى اقيانوس آرام مى‌باشد. در آبزى پرورى صنعى ماهيگيرى و پرورش ماهى استفاده مى‌شود. محل زندگى اين ماهى در كلمبيا رودخانه مونتانا و احتمالا درياچه شاستت در كاليفرنيا محصور شده است.
جنس هوسو
۱)هوسو داريكوس
يا كالوگا از ماهيان خاويارى درشت جثه شكارچى در رودخانه امور مى‌باشد.
۲) هوسو هوسو
بزرگترين ماهى خاويارى آب شيرين جهان ماهى خاويارى بلوگا است. ماهى خاويارى بلوگا اندميك ناحيه پانتوكاسپين بوده كه شامل درياى كاسپين درياى سياه و ازوف مى‌باشد.
جنس پلى اودو (Polyodon)
۱) پلى اودون اسپ اتولا (Polyodon Spathula)
پره ماهی امريكايى گونه اى از ماهى هاى باله شعاعى مى باشند كه ارتباط نزديكى با خانواده اسيپنسرفرم ها دارند. گزارش فسيلى اين ماهى ها به ١٢٥ ميليون سال قبل و اوايل دوره كرتاسه بر مى‌گردد.
۲) سفوروس گلاديوس (Psephurus Gladius)
معروف به پره ماهى چينى يكى ديگر از دو عضو ثابت از تبار باقى‌مانده اين جنس مى‌باشدكه بسيار متنوع بوده و سابقه فسيلى ان به ٣٤-٧٥ ميليون سال پيش برمى گردداين گونه همچنان از بزرگترين گونه‌هاى ماهى آب شيرين است كه طول ان به ٧ متر مى رسد.
جنس سودواسكافيرتينكوس فدچنكو
اين گونه تمام طول عمر خود را در آب شيرين مى گذراند. متاسفانه اطلاعات كمى در مورد بيولوژى و اكولوژى اين گونه موجود مى‌باشد.
سودواسكافيرتينكوس هرمانى Pseudoscaphirthynchus hermanni
كه به نام ماهى خاويارى كوتوله معروف است. ٩-١٣ اسكوت پشتى ٦-٩ اسكوت كمرى ٢٧-٣٥ شعاع باله پشتى داشته پوزه آن مسطح و بلند و چهار باربل در نزديكى دهان قرارگرفته اند.
سودواسكافيرتينكوس كافمانى Pseudoscaphirthynchus Kaufmanni
ماهى خاويارى امو درياست ١٠-١٤ اسكوت پشتى ٣٠-٣٨ اسكوت جانبى و شش الى ده عدد اسكوت شكمى داشته و شعاع هاى باله ١٤ الى ١٢ عدد است پوزه ماهى بلند و شول لايك است وچهار باربل ان در نزديكى دهان قرارگرفته است و باربل هاى بيرونى بلند تر از باربل هاى درونى هستند
رنگ ناحيه پشت خاكسترى تا سياه و ناحيه شكمى سفيد است.
جنس اسكافيرتينكوس Genus Scaphirthynchus
۱) اسكافيرتينكوس البوسScaphirthynchus Albus
ماهى خاويار رنگ باخته و كف زى و كند رشد است. از ماهيان كوچك ابتدايى و حشرات دريازى نابالغ تغذيه مى‌كند جزء گونه‌هايى است كه به ندرت ديده مى‌شود و زيستگاه طبيعى آن رودخانه مى سى سى پى و ميسورى استاز گونه‌هاى قديمى است كه از عصر دايناسور ها تا كنون زندگى كرده است.
۲) اسكافيرينكوس پلانورينكوس
ماهى خاويارى پوزه پارويى كه ماهى رودخانه است و بسته به آن كه بستر رودخانه شن يا قلوه سنگ باشد مكان امنى براى تخم گذارى اين گونه است كه شكاف ها و درز هاى كف ان از تخم و بارو تازه هچ شده محافظت مى‌كند.
۳) اسكافيرتينكوس ساتكاسى
معروف به ماهى خاويارى آلاباما كه پنجم مى سال ٢٠٠٠ در ليست گونه هاى در معرض خطر قرار گرفت.